„Jaki jest najprostszy język do nauki?” — to pytanie spędza sen z powiek każdemu, kto chciałby się nauczyć jakiegoś języka, ale wszystkie wydają się jakieś takie trudne. Spieszę z pomocą! W tym artykule dam jedną z możliwych odpowiedzi na to podchwytliwe pytanie.

Czego byś oczekiwał od najłatwiejszego języka na świecie? Prawdopodobnie braku rodzajów gramatycznych; braku przedimków; braku czasów; łatwej wymowy i pisowni; podobieństwa słownictwa do słownictwa języka polskiego; braku wyjątków; braku przypadków; jak najmniejszej ilości form każdego wyrazu ogólnie. Zgadłem? Zatem mam coś dla ciebie!

Przedstawiam toki ponę (język toki pona), która charakteryzuje się przede wszystkim małą ilością wyrazów (jest ich około 120). Coś więcej? Jest to język sztuczny, powstały w roku 2001. „Toki pona” w języku toki pona oznacza „łatwy język”. Czy faktycznie jest taki łatwy? Przeanalizujmy.

1. Brak rodzajów gramatycznych?
Tak. W toki ponie rodzaj gramatyczny nie istnieje. Ale to nie koniec. I kobiety, i mężczyźni, gdy przedstawiają np. swój zawód, używają tych samych słów.

2. Brak przedimków?
Tak. Co więcej, dany rzeczownik może jednocześnie grać rolę rzeczownika w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej.

3. Brak czasów?
Tak. Czasowniki nie odmieniają się. Jest jednak metoda, aby rozróżnić czy mówimy w czasie teraźniejszym, przeszłym, czy przyszłym. Za czas „standardowy” uznajemy teraźniejszy. Aby powiedzieć zdanie w czasie przeszłym, dodajemy na początku zdania „tenpo pini la”, co oznacza „w czasie przeszłym”, natomiast w celu uzyskania czasu przyszłego mówimy „tenpo kama la”, co znaczy „w czasie nadchodzącym”. Proste jak drut.

4. Łatwa wymowa i pisownia?
Tak. Pisownia jest identyczna z polską poza tym, że litera „w” reprezentuje głoskę „ł”. Akcent jest stały i pada zawsze na pierwszą sylabę słowa. Żeby nikt nie miał problemów z wypowiadaniem słów, zostały nawet wprowadzone dwie wersje niektórych słów — specjalnie dla Azjatów. To taka ciekawostka, jeśli jesteś np. Chińczykiem. Dla Polaków nie ma w tokipońskiej wymowie niczego nadzwyczajnego.

5. Podobieństwo słownictwa do słownictwa języka polskiego?
Trochę. Około 1/8 wszystkich słów jest pochodzenia chorwackiego, który jest językiem słowiańskim i dzieli z polskim część słów. Są w toki ponie wyrazy, które brzmią jak polskie i mają z polskimi identyczne znaczenia. Są to:

• a — a! Ha! Aaa! Uff!;
• linja — linia; długi; chudy; włosy;
• mama — mama; rodzic;
• mi — mi; mnie; ja; mój;
• mu — mu! Miau! Kukuryku! Hau hau!
• noka — noga;
• oko — oko;
• ona — ona; on; ono; oni.

Ponadto są słowa, które istnieją w polskim, lecz znaczą co innego. Dużo jest też słów podobnych do swoich angielskich odpowiedników. No i liczba słów daje poczucie łatwości. Przypomnę: około 120.

6. Brak wyjątków?
Jedni powiedzą, że w toki ponie nie ma absolutnie żadnych wyjątków. Drudzy powiedzą, że jakieś się znajdą. Należę do tej drugiej grupy, ale wszystkich wyjątków naliczyłem około 5. I nie są to wyjątki, jakie znamy z polskiego. Raczej takie angielskawe. Ale spokojnie, polegają one na tym, że piszemy jeden wyrazy mniej lub więcej. Nie ma żadnych odmian rzeczowników, ani czasowników.

7. Brak przypadków?
Tak. Jak już pisałem — w toki ponie nie istnieją żadne odmiany.

8. Jak najmniejsza ilość form każdego wyrazu ogólnie?
Tak. Skoro nie ma odmian, to każdy wyraz ma tylko jedną formę.

Czy są jakieś haczyki? Oczywiście. Po pierwsze, język ma zaledwie 15 lat i jest sztuczny, czyli nie istnieją native speakerzy. Toki ponę zna na całym świecie około 10 tysięcy osób. To bardzo mało, ale jak dobrze o tym pomyślisz, to zdasz sobie sprawę, że jeśli mieszkasz w dużym mieście, to prawdopodobnie masz z kim w toki ponie rozmawiać. Z mojego miasta, oprócz mnie, znam jeszcze dwie osoby, które znają toki ponę. I to wcale nie byli moi znajomi, którym o niej powiedziałem. Być może rozmówców nie jest za wielu, ale można ich znaleźć. Tylko trzeba wiedzieć gdzie szukać. A do tego polecam grupę na Facebooku.

Drugi haczyk to wysoko rozwinięte słowotwórstwo tego języka. Musisz włożyć dużo wysiłku, by zrozumieć swojego rozmówcę. Wypowiadanie się w toki ponie jest znacznie, znacznie prostsze niż rozumienie toki pony.

Skoro „prosty” to antonim „złożonego”, to toki pona jest prawdopodobnie najprostszym językiem na świecie. Jeśli chciałbyś poznać jej tajniki, zapraszam do grupy na Facebooku, a ponadto daję link do darmowego podręcznika, w całości napisanego po polsku. Obejmuje on wszystkie najważniejsze koncepty toki pony. Kliknij tutaj, aby do niego przejść. o pona (powodzenia)!

Skomentuj artykuł tutaj lub na Facebooku.

Zdjęcie pochodzi z flickr.com.